Diervoedingsbeleid
BFA volgt voor haar leden alle wetswijzigingen op inzake de productie, verkoop en verhandeling van diervoeders, en past de verschillende rubrieken aan in functie van de wijzigingen. Ook niet-leden kunnen via een jaarabonnement toegang krijgen tot het overzicht van BFA.
Wil je meer weten over wetgeving inzake diervoeders?
Wist je dat?
Een Genetisch Gemodificeerd Organisme (GGO) is een organisme dat aangepast wordt met gentechnologie. Gentechnologie is een vorm van biotechnologie waarbij het genetisch materiaal (DNA) van het organisme bewust en gericht wordt aangepast. In Europa wordt er slecht 1 GGO-variëteit toegelaten voor commerciële teelt, nl. mais. Daarnaast wordt de teelt toegelaten voor wetenschappelijke doeleinden. Met een praktische gids, ontwikkeld in samenwerking met FEDIS, FEVIA en bevoegde overheidsinstanties, begeleid BFA haar leden en andere professionelen uit de agrovoedingsindustrie bij het werken met GGO’s.
Diervoederwetgeving
De Europese Unie legt de lat zeer hoog als het gaat om voedselveiligheid. Met de invoering van een reeks verordeningen verplicht de EU haar lidstaten om de hoogste standaarden na te leven. De Belgische wetten en regels worden afgetoetst op de Europese verordeningen. In België is de wetgeving en het beleid rond diervoeders een federale bevoegdheid:
- De Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu is bevoegd voor het bepalen van het algemeen beleid en het vaststellen van normen en regels voor alle producten die gebruikt worden in de diervoeders.
- Het FAVV (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen) is verantwoordelijk voor de controle op de conformiteit van de diervoeders. Daarnaast is het FAVV bevoegd voor de erkenning, registratie en toelating van de operatoren (bijv. diervoederfabrikanten, verdelers, enz.).
Controle & handhaving
De basis van officiële controles op diervoeders wordt op Europees niveau geregeld en vind je terug in Verordening (EU) nr. 217/625.
Een van de tools die Europese lidstaten gebruiken om controle uit te oefenen op de voedingsketen, is het waarschuwingssysteem RASFF (Rapid Alert system for Food and Feed). Deze databank werd opgericht om lidstaten te waarschuwen voor risico’s in verband met de voedselveiligheid.
De specifieke controleregels bij invoer zijn opgenomen in het KB van 1 maart 2009 betreffende de officiële controles van diervoeders. De regels over bemonstering en analyse voor de officiële controle op diervoerders zijn vastgelegd in Verordening nr. 152/2009. Om de uitvoering van bijlage I van deze verordening te vergemakkelijken, publiceerde de Europese Commissie een leidraad.
Naast de verordeningen werkt de Europese Commissie richtlijnen en aanbevelingen uit met betrekking tot ongewenste stoffen in diervoeding, zoals bijv. mycotoxines, dioxinen, enz. Op de website van Fytoweb vind je meer informatie over het gebruik en toelating van gewasbeschermingsmiddelen en bemestingsproducten. Opgelet: de bijlage is enkel beschikbaar voor leden en/of abonnees.
Binnen de rubriek 'Samenstelling diervoeders' passen thema's als additieven, dierlijke bijproducten, genetisch gemodificeerde organismen (GGO), dieetvoeders, en gemedicineerde voeders. Een overzicht van de Belgische en Europese wetgeving per thema vind je in de bijlage. Opgelet: de bijlage is enkel beschikbaar voor leden en/of abonnees.
Additieven
- De rubriek additieven bevat informatie over toegestane toevoegingsmiddelen voor diervoeders.
Dierlijke bijproducten
- De rubriek dierlijke bijproducten bevat informatie over de regels inzake het hanteren, verzamelen, verwerken en verhandelen van dierlijke bijproducten (zie ook feedban). Je vindt hier de regels over dierlijk eiwit in diervoeders met betrekking tot bedrijfsregistraties, verwerking, etikettering, vervoersdocumenten en toegestane en/of verboden producten.
Genetisch gemodificeerde organismen
- De rubriek genetische gemodificeerde organismen bevat informatie over de Europese regelgeving met betrekking tot etikettering van diervoeders met genetische gemodificeerde grondstoffen, bemonsterings- en analysemethoden voor de officiële controle en aanvragen voor toelating van nieuwe genetische diervoeders.
Dieetvoeders
- De rubriek dieetvoeders bevat wetgeving met betrekking tot dieetvoeders die aan een bijzonder voedingsdoel voldoen op grond van hun bijzondere samenstelling of het bijzondere, bij hun vervaardiging toegepaste procedé, en die zich hierdoor duidelijk onderscheiden van gewone diervoeders.
Gemedicineerde diervoeders
- In haar Duurzaamheidscharter uit 2024 noteerde BFA haar streven om de productie van antibioticum gemedicineerde diervoeders uit te faseren tegen 2027. Ook de overheid legde bepalingen vast.
Antigifcentrum & Gevaarlijke preparaten
Producenten of andere personen die volgens CLP (Verordening (EG) nr. 1272/2008) een gevaarlijk mengsel op de Belgische markt of een andere nationale markt binnen Europa brengen, zijn verplicht om de nodige informatie over dit product over te maken aan het Antigifcentrum. Dit heeft tot doel het Antigifcentrum te helpen bij het correct en snel beantwoorden van dringende oproepen over blootstelling aan een gevaarlijk product. Mengsels die volgens CLP ingedeeld worden als enkel "milieugevaarlijk" vallen niet onder deze verplichting.
Aangifte gevaarlijk mengsel
De aangifte kan elektronisch overgemaakt worden via het Belgisch aangifteformulier. Vanaf 2022 kan dit ook via het centraal Europees portaal van de ‘European chemicals agency (ECHA)’. Deze Europese databank heeft als voordeel dat een producent die een gevaarlijk mengsel in meerdere landen op de markt brengt, de notificatie maar 1 keer moet uitvoeren. Ook de vertaling naar de gebruikelijke landstaal zou binnen het portaal gebeuren.
Vergoedingssysteem notificatie gevaarlijke mengsels
In 2023 werd een akkoord met de FOD afgesloten waarin o.a. werd afgesproken dat bedrijven die een op maat gemaakt voormengsel op de Belgische markt brengen, een maandelijkse bijdrage van 200 EUR zouden betalen, ongeacht het aantal genotificeerde mengsels. Indien er in een bepaalde maand geen notificatie gedaan wordt, moet er voor die maand niets betaald moeten. De overeenkomst geldt tot er een herziening van het volledige retributiesysteem, onder de vorm van een aangepast KB, komt.
Wettelijk kader
In 2009 publiceerde Europa de CLP-verordening (Classification, Labelling and Packing) om haar wetgeving af te stemmen op GHS, het wereldwijd geharmoniseerd systeem van de Verenigde Naties. Dit systeem wordt gebruikt om gevaarlijke chemische stoffen te identificeren en gebruikers over de gevaren ervan te informeren. Veel landen gebruiken GHS als basis voor de (inter-)nationale vervoersvoorschriften voor gevaarlijke goederen. Voormengsels vallen onder het toepassingsgebied van deze CLP-wetgeving, gezien de diervoederfabrikant de voormengsels verwerkt.
Wat doet BFA? BFA raadt aan om een informatieformulier mee te leveren. Om dit formulier op te stellen, kunnen leden gebruik maken van de gevarendatabank. Deze bevat o.m. de H- en P-zinnen, het CAS-nummer en de ‘Hazard class and category’ van stoffen die verwerkt kunnen worden in het mengvoeder. De databank is niet limitatief en wordt steeds aangevuld. De gevarendatabank is enkel toegankelijk voor leden van de Werkgroep Gevaarlijke Preparaten. BFA voorziet de mogelijkheid aan niet-leden om inzage te krijgen aan de hand van licentieovereenkomst. De licentieovereenkomst wordt afgesloten voor een periode van drie jaar en bedraagt 500 EUR. Beschik je over een MSDS van een stof die nog niet in onze databank opgenomen is, neem dan contact op met BFA. |
Feedban
Na de BSE-crisis, ook wel bekend als de ‘gekkekoeienziekte’ in de jaren '90, voerde Europa andere regels in voor het gebruik van dierlijke bijproducten in diervoeder, de zogenaamde Feedban. (Verordening (EG) nr. 999/2001). Sinds september 2021 zijn er versoepelingen toegestaan en mogen er opnieuw VDE's gebruikt worden (Verordening 2021/1372):
- Pluimvee VDE's in varkensvoeder
- Varkens VDE's in pluimveevoeder
- Insecten VDE's in zowel varkens- als pluimveevoeder
- Gelatine van herkauwers in voeder voor niet-herkauwers
Wat zijn de voorwaarden?
Deze versoepelingen zijn gebonden aan strenge voorwaarden. Zo moet de productie van deze voeders gebeuren in 'dedicated' productielocaties. D.w.z.dat deze voeders enkel geproduceerd mogen worden in aparte productielijnen. Ook inzake transport zijn er regels opgesteld: naast het transport van VDE's, moeten ook de eindvoeders met 'dedicated' vrachtwagens vervoerd worden.
Het FAVV is als enige instantie bevoegd om erkenningen/toelatingen af te leveren aan diervoederfabrikanten. Sinds juni 2022 kunnen de fabrikanten hun erkenning/toelating indienen bij de LCE (Lokale Controle Eenheid) van het FAVV.
Hoogwaardige eiwitbron
BFA pleit al jaren voor een versoepeling van het verbod op het gebruik van verwerkte dierlijke eiwitten in veevoeders. Verwerkte eiwitten (VDE's) van niet-herkauwers houden immers geen gevaar in voor het dier, noch de consument. Op nutritioneel gebied vormen ze zelfs een hoogwaardige eiwitbron.