Enterische emissies
Enterische emissies zijn methaanemissies door verteringsprocessen van herkauwers.
Enterische emissies ontstaan tijdens de fermentatie van koolhydraten en ruwe celstof in de pens. Hier breken micro-organismen het opgenomen voeder af tot vluchtige vetzuren.
Naast deze vluchtige vetzuren stellen micro-organismen ook waterstofgas (H2) vrij. Om een optimale pensfermentatie te behouden moet H2 uit het lichaam geraken.
Naast deze vluchtige vetzuren stellen micro-organismen ook waterstofgas (H2) vrij. Om een optimale pensfermentatie te behouden moet H2 uit het lichaam geraken.
Hierbij komen methanogene bacteriën aan te pas. Zij binden het H2 met CO2 en vormen zo CH4 (methaan) en H2O.
Methaangas verlaat het lichaam vooral langs de muil via oprispingen en uitgeademde lucht. De hoeveelheid methaan die het lichaam verlaat via winden is zeer beperkt.
Slechts 10% van de totale enterische emissies wordt gevormd in de dikke darm, de andere 90% in de pens.
Slechts 10% van de totale enterische emissies wordt gevormd in de dikke darm, de andere 90% in de pens.
Convenant Enterische emissies
In navolging van het Klimaatakkoord, kent de Europese Unie aan al haar lidstaten bindende reductiedoelstellingen voor 2030 toe. Voor België bedraagt deze reductiedoelstelling -35% in 2030 (t.o.v. 2005).
Met het Convenant Enterische Emissies Rundvee 2019-2030 (CEER) engageerden de Vlaamse overheid en 15 organisaties (waaronder BFA) zich in 2019 om de enterische methaanemissies te verminderen met 19% tegen 2030, en dit ten opzichte van 2005.
Met het Convenant Enterische Emissies Rundvee 2019-2030 (CEER) engageerden de Vlaamse overheid en 15 organisaties (waaronder BFA) zich in 2019 om de enterische methaanemissies te verminderen met 19% tegen 2030, en dit ten opzichte van 2005.
Wist je dat?
De landbouw is verantwoordelijk voor ongeveer 10% van de totale broeikasgasuitstoot in Vlaanderen. Ongeveer de helft van deze broeikasgasuitstoot is methaan, waarvan 70% afkomstig is van enterische fermentatie door runderen. De overige 30% komt van mest en mestopslag (dus niet enkel van runderen).
Klimaatakkoord van Parijs
In 2015 onderschreven 195 landen het Klimaatakkoord van Parijs, waarmee ze hun engagement toonden om de klimaatopwarming te beperken tot 2°C. Dit betekent dat iedereen die broeikasgassen uitstoot, inspanningen zal leveren om de uitstoot te verminderen en op termijn zelfs te neutraliseren. Dit is nodig om de klimaatopwarming tegen te gaan. De vier belangrijkste broeikasgassen zijn:
- Koolstofdioxide
- Methaan
- Lachgas
- Waterdamp
Broeikasgassen zijn schadelijk voor het milieu omdat ze ervoor zorgen dat de warmte die de aarde uitstraalt, wordt vastgehouden in de atmosfeer. De opwarming van de aarde heeft een zware impact op het klimaat, wat we zeker moeten vermijden.
Maatregelen binnen het convenant
Rundveehouders kunnen inzetten op drie verschillende manieren om de methaanemissie bij runderen te verminderen, nl. door bedrijfsmanagement, door genetica en via het voeder. Vooral binnen deze laatste categorie spelen BFA en haar leden een belangrijke rol. BFA is sinds 2019 voorzitter van de Werkgroep rond voedermanagement. Samen met nutritionisten uit de sector en andere organisaties uit de keten zoals Boerenbond, BCZ en ILVO zoekt BFA naar voedermaatregelen die de methaanuitstoot bij runderen verlagen.
Vleesveehouders kunnen al één voedermaatregel toepassen, nl. nitraat. Voor melkveehouders zijn er tien voedermaatregelen goedgekeurd:
- Bierdraf – koolzaadschroot
- Koolzaadvet
- Geëxpandeerd/geëxtrudeerd lijnzaad
- Nitraat
- 3-NOP
- Combinatie van nitraat en koolzaadvet op hetzelfde moment
- Combinatie van nitraat en geëxpandeerd/ geëxtrudeerd lijnzaad op hetzelfde moment
- Geëxtrudeerd lijnzaad - 150 dagen
- Geëxtrudeerd lijnzaad en 3-NOP na elkaar in de tijd
- Geëxtrudeerd lijnzaad in combinatie met voorjaarsbeweiding
Collectief engagement diervoedersector 2024
Ook de diervoedersector doet het nodige om het enthousiasme bij de veehouders te verhogen. BFA-leden gaan collectief een engagement aan vanaf 1 januari 2024: “Elk lid van BFA dat rundveevoeders produceert, moet ten minste 1 goedgekeurde voedermaatregel uit het convenant enterische emissies toepassen op 10% van het geproduceerde rundveevoeder bestemd voor melkvee en vleesvee bedoeld voor zijn Vlaamse klanten.”
Ecoregelingen Vlaamse Overheid
Via de ecoregeling voorziet de Vlaamse overheid sinds 2022 een (beperkte) financiering voor landbouwers die voedermaatregelen toepassen. Om beroep te doen op de vergoeding moet de rundveehouder voldoen aan de vooropgestelde randvoorwaarden. Het volledige rantsoen moet voldoen aan de vooropgestelde beschrijving, en de veehouder wordt verplicht voederfacturen en rantsoenberekeningen bij te houden.
Vanaf 2024 wordt er extra ingezet op administratieve vereenvoudiging van de ecoregeling-controle. Mengvoederfabrikanten voorzien de rundveehouder van een overzicht van alle geleverde voeders behorende tot het convenant via een template. Dit overzicht omvat gegevens zoals factuurnummer, leverdatum, de hoeveelheid geleverd voeder en eventueel het aandeel additief (enkel voor BFA leden).
Meer info rond voedermaatregelen?
Het Vlaams Agentschap Landbouw en Zeevisserij maakte in het kader van het Convenant Enterische Emissies een animatiefilmpje rond de voedermaatregelen. Hierin wordt er uitgelegd aan welke voorwaarden landbouwers moeten voldoen om in aanmerking te komen voor de ecoregeling (of subsidies).
